Խրախճանք՝ ժանտախտի ժամանակ

Թարումեան

«Փոքրիկ ողբերգությունների» շարքում ընդգրկված այս գործը Պուշկինը թարգմանել է շոտլանդացի բանաստեղծ Ջոն Ւիլսոնի (John Wilson) «Ժանտախտի քաղաքը» (The City of the Plague) բանաստեղծական խաղի մի դրվագից։ Իրականում սակայն՝ զգալիորեն վերամշակելով։ Մասնավորապես Նախագահի երգը (Master of Revels. Song) միայն ընդհանուր գաղափարով է բխում բնագրից․ Պուշկինի մոտ երգը շատ ավելի կարճ է։ Բնագրում 16 տողանոց 5 տներ են (աա բբ գգ … հանգով)՝ երգչախմբային քառատող կրկներգով, իսկ Պուշկինի մոտ 6 տողանոց 6 տներ են (աա բգբգ հանգով)՝ առանց կրկներգի։

Ես թարգմանել եմ Պուշկինի տարբերակը․ այն ավելի սեղմ է, խիտ եւ համահունչ է այսօրվա դեպքերին։ Որ գոնե հասկանանք, թե ինչ սոսկալի համաճարակների դեպքում էին քառասունք (quarantaine) հայտարարում։ (Պուշկինը սա գրել է 1830 թվականին Բոլդինոյում՝ խոլերայի մեծ համաճարակի տպավորության տակ)։

А. С. Пушкин

Песня Председателя

Когда могущая Зима,
Как бодрый вождь, ведет сама
На нас косматые дружины
Своих морозов и снегов, —
Навстречу ей трещат камины,
И весел зимний жар пиров.

Царица грозная, Чума
Теперь идет на нас сама
И льстится жатвою богатой;
И к нам в окошко день и ночь
Стучит могильною лопатой…
Что делать нам? и чем помочь?

Как от проказницы Зимы,
Запремся также от Чумы!
Зажжем огни, нальем бокалы,
Утопим весело умы
И, заварив пиры да балы,
Восславим царствие Чумы.

Есть упоение в бою,
И бездны мрачной на краю,
И в разъяренном океане,
Средь грозных волн и бурной тьмы,
И в аравийском урагане,
И в дуновении Чумы.

Все, все, что гибелью грозит,
Для сердца смертного таит
Неизъяснимы наслажденья —
Бессмертья, может быть, залог!
И счастлив тот, кто средь волненья
Их обретать и ведать мог.

Итак, — хвала тебе, Чума,
Нам не страшна могилы тьма,
Нас не смутит твое призванье!
Бокалы пеним дружно мы
И девы-розы пьем дыханье, —
Быть может… полное Чумы!

1830

   Ա․ Ս․ Պուշկին

Նախագահի երգը

Երբ որ Ձմեռը զորավոր,
Բերում է զորքն իր ահավոր՝
Իր սառնաշունչ գումարտակները
Սառույցների ու ձների,
Վառում ենք մենք վառարանները,
Եւ նվիրվում խնջույքների։

Հիմա Ժանտախտ նենգ թագուհին
Զորքով գալիս է ահագին
Եւ մեծ հունձի հույսով թակում է
Գիշեր ու զօր դռները մեր։
Եւ ո՞րն է նրանից փրկումը…
Արդյո՞ք կան փրկության ձեւեր։

Ինչպես Ձմռան ցրտե շնչից,
Մենք կփակվենք եւ Ժանտախտից,
Կբարձրացնենք լի գավաթները,
Հազար լույսեր մենք կվառենք
Եւ կսկսենք խրախճանքները,
Ու Ժանտախտին կգովերգենք։ 

Հրճվանք կա եւ մարտի պահին,
Եւ անդունդի ձգող եզրին,
Եւ գազազած օվկիանոսում էլ՝
Մութ, գալարվող ալիքներում,
Անապատի սեւ փոթորկում էլ,
Եւ Ժանտախտի սպանիչ շնչում։

Ինչ կործանմամբ է մեզ սպառնում,
Մեր սրտերին է նվիրում
Անմեկնելի բավարարումը՝
Գուցե միջոց անմահության
Եւ երանի, ով ճաշակում է
Դրանք պահին խռովության։

Ուրեմն փառք քեզ տանք Ժանտախտ,
Շիրմի մթից չունենք մենք վախ,
Մեզ չի հուզում քո նենգ վարմունքը։
Գավաթ ենք մենք լցնում գինով
Եւ ներշնչում կույսի բուրմունքը,
Որ գուցե․․․ լի է Ժանտախտով։

2020

Հարակից փակցվածքներ

Թողնել մեկնաբանություն