Category: Հոդվածներ

Սարգոն Բ-ի 8-րդ՝ մ․ թ․ ա․ 714 թվականի արշավանքի երթուղին

Թարումեան

Այս խնդիրի լուծման առաջին տարբերակը հրապարակվել էր որպես սեւագիր արդեն շուրջ 10 տարի առաջ։ Դրանից հետո մի քանի տարի ես չէի անդրադառնում դրան, քանի որ որոշ հանգուցային տվյալներ չէին ենթարկվում վերծանման։ 2022-ին ինձ հաջողվեց գտնել դրանց լուծումը եւ ես վերսկսեցի աշխատանքը։ Նոր տարբերակով վերականգնվող երթուղին որոշ կարեւորագույն հատվածներում տարբերվում է նախորդ վարկացից, թեեւ դրա հիմնական հետագիծը պահպանվել է։ Զուգահեռաբար գրվեց այս արշավանքի երթուղու վերականգնմանը նվիրված գիրք` Մի արշավանքի հետքերով (դեռեւս չհրապարակված) եւ երկու սեղմ շարադրանք՝ հայերեն եւ ռուսերեն։ Առաջինը զեկուցվեց նույն տարվա աշնանը ԳԱ Պատմության ինստիտուտի կազմակերպած գիտաժողովում, իսկ երկրորդը…

Կարդալ ավելին

«Հանճարն ու․․․»

Թարումեան

Հրապարակվել է «Լրագիր» թերթում, 2023 թվականի ապրիլի 23-ին Гений и … Վերջերս Լրագրում հրապարակվեց իմ «Գավարիտյե պա ռուսսկի» հոդվածը, որում հիշել էի Ալեքսանդր Պուշկինի «Տազիտ» պոեմի այն տողը, ուր հավասարության նշան է դրվել վախկոտ ստրուկի եւ հայի միջեւ։ Այս հիշատակումը որոշ դժգոհություն առաջացրեց ընթերցողների շրջանում, եւ ես զգացի, որ անհրաժեշտ է մի քանի խոսքով անդրադառնալ նաեւ այս, ինչպես գրում են Համացանցում, «սկանդալային» խնդրին։ Ո՞րն է այդ խնդիրը։ Փորձեք Համացանցում որոնում կատարել «Пушкин и армяне» բառակապակցությամբ եւ կստացվի ավելի քան 1700 արդյունք։ Համեմատության համար «Лермонтов и армяне», կամ «Толстой и армяне»…

Կարդալ ավելին

Գավարիտյե պա ռուսսկի

Թարումեան

Հրապարակվել է «Լրագիր» թերթում, 2023 թվականի մարտի 25-ին 30 տարի առաջ 1980-ականների վերջ՝ 90-ականների սկիզբ։ Հայկական «գարուն» (այսօրվա բառերով)։ Խորհրդային Միության վերջին տարիներին կյանքի գրեթե բոլոր ոլորտները գրաված ռուսաց լեզվի ու սնկի պես բազմացած ռուսական դպրոցների հետագա անսանձ տարածումը կանխելու համար հայտնվում են լեզվական դաշտը կարգավորող օրենքի մի շարք նախագծեր եւ ներկայացվում խորհրդարանի քննարկմանը։ Կար մոտ 10 էջանոց, ինչպես թվում էր՝ շատ սեղմ, հիմնական հարցերը կարգավորող մի նախագիծ։ Կար մի ծավալուն՝ «Լեզվական օրենսգիրք»՝ շուրջ 40 էջ ծավալով, ուր դիտարկված էին կարգավորում պահանջող բոլոր հնարավոր դեպքերը։ Բայց 1993 թվականին հաստատվեց հազիվ…

Կարդալ ավելին

Ո՞րն է պատճառը, որ․․․

Թարումեան

Ինչպես հայտնի է (ասում են), Ռուսաստանը Հայաստանի գոյության երաշխավորն է, իսկ Հայաստանը՝ Ռուսաստանի առաջապահը։ Եւ առհասարակ, մեր ազգերը եղբայրներ են․ ռուսները ավագ եղբայրն են, հայերը՝ կրտսեր։ Եւ ընթացող պատերազմները, որոնց մասնակցում են «եղբայրները», որքա՜ն նման են մի շարք մանրամասներով։ Եւ նույնիսկ այն մանրամասները, որոնցով եղբայրները տարբերվում են, միեւնույն է բերում են արդյունքում ընդհանուր պատկերի նմանության։ Եւ այսպես, ո՞րն է պատճառը, որ․ Հայաստանում ասում են «Հաղթելու ենք», բայց պարտվում են։ Ռուսաստանում ասում են «Հաղթելու ենք», բայց պարտվում են։ Հայաստանում հարցնում են, ինչո՞ւ բանակը չի հարվածում թշնամու կարեւոր ռազմական կետերին՝ երկաթգծին, կամուրջներին…

Կարդալ ավելին